اکسیژن درمانی یک روش بسیار رایج در پزشکی مدرن است و روش اساسی درمان هیپوکسمی محسوب می‌شود. روش‌های رایج بالینی اکسیژن درمانی شامل اکسیژن از طریق کاتتر بینی، اکسیژن ماسک ساده، اکسیژن ماسک ونتوری و غیره است. درک ویژگی‌های عملکردی دستگاه‌های مختلف اکسیژن درمانی برای اطمینان از درمان مناسب و جلوگیری از عوارض مهم است.
شایع‌ترین اندیکاسیون اکسیژن‌درمانی، هیپوکسی حاد یا مزمن است که می‌تواند ناشی از عفونت ریوی، بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD)، نارسایی احتقانی قلب، آمبولی ریوی یا شوک همراه با آسیب حاد ریه باشد. اکسیژن‌درمانی برای قربانیان سوختگی، مسمومیت با مونوکسید کربن یا سیانید، آمبولی گاز یا سایر بیماری‌ها مفید است. هیچ منع مطلقی برای اکسیژن‌درمانی وجود ندارد.
کانولای بینی
سوند بینی یک لوله انعطاف‌پذیر با دو نقطه نرم است که در سوراخ‌های بینی بیمار قرار داده می‌شود. این لوله سبک است و می‌توان آن را در بیمارستان‌ها، خانه‌های بیماران یا جاهای دیگر استفاده کرد. این لوله معمولاً پشت گوش بیمار پیچیده شده و در جلوی گردن قرار می‌گیرد و یک سگک کشویی حلقه‌ای می‌تواند آن را در جای خود نگه دارد. مزیت اصلی سوند بینی این است که بیمار راحت است و می‌تواند به راحتی با سوند بینی صحبت کند، بنوشد و غذا بخورد.
وقتی اکسیژن از طریق کاتتر بینی تحویل داده می‌شود، هوای اطراف با نسبت‌های مختلف با اکسیژن مخلوط می‌شود. به طور کلی، به ازای هر ۱ لیتر در دقیقه افزایش جریان اکسیژن، غلظت اکسیژن استنشاقی (FiO2) در مقایسه با هوای معمولی ۴٪ افزایش می‌یابد. با این حال، افزایش تهویه دقیقه‌ای، یعنی مقدار هوای دم یا بازدم در یک دقیقه یا تنفس از طریق دهان، می‌تواند اکسیژن را رقیق کند و در نتیجه نسبت اکسیژن استنشاقی را کاهش دهد. اگرچه حداکثر سرعت تحویل اکسیژن از طریق کاتتر بینی ۶ لیتر در دقیقه است، اما سرعت جریان اکسیژن پایین‌تر به ندرت باعث خشکی و ناراحتی بینی می‌شود.
روش‌های اکسیژن‌رسانی با جریان کم، مانند کاتتریزاسیون بینی، تخمین‌های دقیقی از FiO2 نیستند، به خصوص در مقایسه با اکسیژن‌رسانی از طریق لوله‌گذاری نای ونتیلاتور. هنگامی که مقدار گاز استنشاقی از جریان اکسیژن بیشتر شود (مانند بیمارانی که تهویه دقیقه‌ای بالایی دارند)، بیمار مقدار زیادی هوای محیط را استنشاق می‌کند که FiO2 را کاهش می‌دهد.
ماسک اکسیژن
مانند کاتتر بینی، یک ماسک ساده می‌تواند اکسیژن اضافی را برای بیمارانی که خودشان تنفس می‌کنند، فراهم کند. ماسک ساده کیسه هوا ندارد و سوراخ‌های کوچک در دو طرف ماسک به هوای محیط اجازه می‌دهد هنگام دم وارد شود و هنگام بازدم آزاد شود. FiO2 با سرعت جریان اکسیژن، تناسب ماسک و تهویه دقیقه‌ای بیمار تعیین می‌شود.
به طور کلی، اکسیژن با سرعت جریان ۵ لیتر در دقیقه تأمین می‌شود که منجر به FiO2 بین ۰.۳۵ تا ۰.۶ می‌شود. بخار آب در ماسک متراکم می‌شود که نشان می‌دهد بیمار در حال بازدم است و با استنشاق گاز تازه، بخار آب به سرعت ناپدید می‌شود. قطع خط اکسیژن یا کاهش جریان اکسیژن می‌تواند باعث شود بیمار اکسیژن کافی استنشاق نکند و دی اکسید کربن بازدم شده را دوباره استنشاق کند. این مشکلات باید فوراً حل شوند. برخی از بیماران ممکن است متوجه شوند که ماسک مسدود شده است.
ماسک بدون تنفس مجدد
ماسک تنفسی غیر قابل تکرار، ماسکی اصلاح‌شده با مخزن اکسیژن است، یک شیر یک‌طرفه که اجازه می‌دهد اکسیژن در هنگام دم از مخزن جریان یابد، اما در هنگام بازدم مخزن را می‌بندد و اجازه می‌دهد مخزن با ۱۰۰٪ اکسیژن پر شود. هیچ ماسک تنفسی قابل تکرار نمی‌تواند FiO2 را به ۰.۶ تا ۰.۹ برساند.
ماسک‌های تنفسی غیر تکراری ممکن است به یک یا دو دریچه خروجی جانبی مجهز باشند که هنگام دم بسته می‌شوند تا از استنشاق هوای اطراف جلوگیری شود. هنگام بازدم باز می‌شوند تا استنشاق گاز بازدم به حداقل برسد و خطر اسید کربنیک بالا کاهش یابد.
زمان ارسال: ۱۵ ژوئیه ۲۰۲۳