اخبار

غذا مهم‌ترین نیاز مردم است.
ویژگی‌های اساسی رژیم غذایی شامل محتوای مواد مغذی، ترکیب غذا و زمان مصرف است.
در اینجا به برخی از عادات غذایی رایج در بین مردم مدرن اشاره می‌کنیم.

رژیم غذایی گیاهی

غذاهای مدیترانه‌ای
رژیم غذایی مدیترانه‌ای شامل زیتون، غلات، حبوبات (دانه‌های خوراکی گیاهان خانواده حبوبات)، میوه‌ها (دسر معمولی)، سبزیجات و گیاهان دارویی و همچنین مقادیر محدودی گوشت بز، شیر، حیوانات وحشی و ماهی است. نان (نان گندم کامل، تهیه شده از جو، گندم یا هر دو) در هر وعده غذایی غالب است و روغن زیتون بخش نسبتاً زیادی از انرژی دریافتی را تشکیل می‌دهد.

مطالعه هفت شهرستان، به رهبری آنسل کیز، ویژگی‌های سلامتی غذاهای مدیترانه‌ای را به رسمیت شناخت. طرح اولیه شامل مقایسه رژیم‌های غذایی و سبک زندگی هفت کشور بر اساس داده‌های یک یا چند گروه مردان در هر کشور بود. در گروهی که روغن زیتون به عنوان چربی اصلی رژیم غذایی بود، هم مرگ و میر ناشی از همه علل و هم مرگ و میر ناشی از بیماری عروق کرونر قلب کمتر از گروه‌های نوردیک و آمریکایی بود.

امروزه، اصطلاح «رژیم غذایی مدیترانه‌ای» برای توصیف یک الگوی غذایی استفاده می‌شود که از ویژگی‌های زیر پیروی می‌کند: غذاهای گیاهی (میوه‌ها، سبزیجات، غلات با حداقل فرآوری، حبوبات، آجیل و دانه‌ها)، همراه با مقادیر متوسط ​​تا مساوی از محصولات لبنی، و عمدتاً محصولات لبنی تخمیر شده (مانند پنیر و ماست)؛ مقادیر کم تا متوسط ​​ماهی و مرغ؛ مقدار کمی گوشت قرمز؛ و معمولاً شراب در طول وعده‌های غذایی مصرف می‌شود. این نشان دهنده یک رویکرد بالقوه تنظیم رژیم غذایی است که برای بسیاری از پیامدهای سلامتی قابل توجه است.

این بررسی جامع که بر اساس متاآنالیز مطالعات مشاهده‌ای و کارآزمایی‌های بالینی تصادفی (شامل داده‌های بیش از ۱۲.۸ میلیون شرکت‌کننده) انجام شده است، ارتباط محافظتی بین پایبندی به رژیم غذایی مدیترانه‌ای و پیامدهای سلامتی زیر (در مجموع ۳۷ تجزیه و تحلیل) را نشان می‌دهد.

رژیم غذایی گیاهخواری
به دلایل اخلاقی، فلسفی یا مذهبی، گیاهخواری از دوران باستان وجود داشته است. با این حال، از چند دهه آخر قرن بیستم، مردم به طور فزاینده‌ای بر اثرات مرتبط با سلامت گیاهخواری و همچنین مزایای اکولوژیکی آن (کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، کاهش استفاده از آب و زمین) تمرکز کرده‌اند. امروزه، گیاهخواری ممکن است طیف وسیعی از رفتارهای غذایی را شامل شود که با تفاوت در نگرش‌ها، باورها، انگیزه‌ها و ابعاد اجتماعی و بهداشتی مشخص می‌شوند. گیاهخواری را می‌توان به عنوان هر الگوی غذایی که گوشت، فرآورده‌های گوشتی و تا درجات مختلفی سایر محصولات حیوانی را حذف می‌کند، تعریف کرد، در حالی که رژیم غذایی گیاهی اصطلاح گسترده‌تری است که برای توصیف الگوهای غذایی که در درجه اول به غذاهای غیر حیوانی متکی هستند اما غذاهای حیوانی را حذف نمی‌کنند، استفاده می‌شود.

با توجه به تنوع و ماهیت چندوجهی الگوهای گیاهخواری، شناسایی مکانیسم‌های بیولوژیکی خاص بسیار چالش‌برانگیز است. در حال حاضر، تأثیر آن بر مسیرهای متعدد، از جمله مسیرهای متابولیک، التهابی و انتقال‌دهنده‌های عصبی، میکروبیوتای روده و بی‌ثباتی ژنومی، مطرح شده است. همیشه در مورد رابطه بین پایبندی خوب به رژیم غذایی گیاهخواری و کاهش بیماری‌های قلبی عروقی، بیماری ایسکمیک قلب، مرگ ناشی از بیماری ایسکمیک قلب، دیس‌لیپیدمی، دیابت، انواع خاصی از سرطان و احتمالاً خطر مرگ به هر علتی، اختلاف نظر وجود داشته است.

رژیم غذایی کم چرب

با توجه به اینکه لیپیدها و کربوهیدرات‌ها دو درشت مغذی هستند که بیشترین سهم را در کل انرژی دریافتی در رژیم‌های غذایی مدرن دارند، ایجاد تعادل بین این دو درشت مغذی، هدف چندین روش تنظیم رژیم غذایی با هدف کنترل موفقیت‌آمیز وزن و دستیابی به سایر پیامدهای سلامتی است. قبل از ترویج رژیم‌های غذایی کم‌چرب در جامعه پزشکی برای کاهش خطر بیماری‌های قلبی عروقی، رژیم‌های غذایی کم‌چرب با هدف کاهش وزن از قبل وجود داشتند. در دهه 1980، مردم بیماری عروق کرونر قلب و چاقی را به چربی رژیم غذایی نسبت می‌دادند و رژیم‌های غذایی کم‌چرب، غذاهای کم‌چرب و مفاهیم کم‌چرب به طور فزاینده‌ای محبوب شدند.

اگرچه تعریف واحدی وجود ندارد، اما وقتی نسبت چربی‌ها در کل انرژی دریافتی کمتر از 30٪ باشد، رژیم غذایی کم‌چرب در نظر گرفته می‌شود. در یک رژیم غذایی بسیار کم‌چرب، 15٪ یا کمتر از کل انرژی دریافتی از چربی‌ها، حدود 10-15٪ از پروتئین‌ها و 70٪ یا بیشتر از کربوهیدرات‌ها تأمین می‌شود. رژیم غذایی اورنیش یک رژیم غذایی گیاهی بسیار کم‌چرب است که در آن چربی‌ها 10٪ از کالری روزانه را تشکیل می‌دهند (نسبت چربی چند غیراشباع به چربی اشباع، >1) و افراد می‌توانند آزادانه از جنبه‌های دیگر غذا بخورند. کفایت مواد مغذی در رژیم‌های غذایی کم‌چرب و بسیار کم‌چرب تا حد زیادی به انتخاب‌های غذایی فردی بستگی دارد. رعایت این رژیم‌ها می‌تواند چالش‌برانگیز باشد زیرا نه تنها بسیاری از غذاهای مشتق شده از حیوانات را محدود می‌کند، بلکه روغن‌های گیاهی و غذاهای گیاهی روغنی مانند آجیل و آووکادو را نیز محدود می‌کند.

محدود کردن رژیم غذایی کربوهیدرات

رژیم اتکینز، رژیم کتوژنیک و رژیم کم کربوهیدرات
در دهه اول قرن بیست و یکم، برخی از کارآزمایی‌های تصادفی کنترل‌شده نشان دادند که شرکت‌کنندگانی که رژیم غذایی با کمترین کربوهیدرات (یعنی نسخه‌های مختلف رژیم اتکینز) را توصیه کردند، در مقایسه با افرادی که رژیم غذایی با کربوهیدرات بالاتر دریافت کردند، کاهش وزن بیشتر و بهبود بیشتری در برخی از عوامل خطر بیماری عروق کرونر قلب داشتند. اگرچه همه مطالعات برتری تنظیمات غذایی فوق‌الذکر را در طول مرحله پیگیری یا نگهداری نشان نداده‌اند و میزان رعایت آنها متفاوت است، جامعه علمی متعاقباً شروع به بررسی عمیق‌تر پتانسیل بالینی این رژیم غذایی کرد.

اصطلاح کتوژنیک برای توصیف رژیم‌های غذایی مختلف استفاده می‌شود. برای اکثر افراد، مصرف تنها 20 تا 50 گرم کربوهیدرات در روز می‌تواند اجسام کتونی را در ادرار تشخیص دهد. این رژیم‌ها، رژیم‌های کتوژنیک با کربوهیدرات بسیار کم نامیده می‌شوند. روش طبقه‌بندی دیگری که عمدتاً برای درمان صرع مقاوم به دارو استفاده می‌شود، بر اساس نسبت چربی‌های غذایی به کل پروتئین و کربوهیدرات‌های غذایی است. در نسخه کلاسیک یا دقیق‌ترین، این نسبت 4:1 است (کمتر از 5٪ انرژی از رژیم‌های کربوهیدراتی حاصل می‌شود)، در حالی که در نسخه سهل‌گیرانه‌تر، این نسبت 1:1 است (رژیم اتکینز اصلاح‌شده، حدود 10٪ انرژی از کربوهیدرات‌ها حاصل می‌شود) و چندین گزینه مختلف بین این دو وجود دارد.

یک رژیم غذایی با محتوای کربوهیدرات بالا (50 تا 150 گرم در روز) در مقایسه با رژیم غذایی معمولی، هنوز یک رژیم غذایی کم کربوهیدرات محسوب می‌شود، اما این رژیم‌ها ممکن است باعث تغییرات متابولیکی ناشی از یک رژیم غذایی بسیار کم کربوهیدرات نشوند. در واقع، رژیم‌هایی که کربوهیدرات‌ها کمتر از 40 تا 45 درصد از کل انرژی دریافتی را تشکیل می‌دهند (احتمالاً نشان دهنده میانگین مصرف کربوهیدرات هستند) را می‌توان به عنوان رژیم‌های کم کربوهیدرات طبقه‌بندی کرد و چندین رژیم غذایی محبوب وجود دارد که ممکن است در این دسته قرار گیرند. در یک رژیم غذایی منطقه، 30 درصد کالری از پروتئین، 30 درصد از لیپیدها و 40 درصد از کربوهیدرات‌ها تأمین می‌شود و نسبت پروتئین به کربوهیدرات در هر وعده غذایی 0.75 است. مانند رژیم غذایی ساحل جنوبی و سایر رژیم‌های کم کربوهیدرات، رژیم غذایی منطقه‌ای از مصرف کربوهیدرات‌های پیچیده با هدف کاهش غلظت انسولین سرم پس از غذا حمایت می‌کند.

اثر ضد تشنجی رژیم کتوژنیک از طریق مجموعه‌ای از مکانیسم‌های بالقوه حاصل می‌شود که می‌توانند عملکرد سیناپسی را تثبیت کرده و مقاومت در برابر تشنج را افزایش دهند. این مکانیسم‌ها هنوز به طور کامل شناخته نشده‌اند. به نظر می‌رسد رژیم کتوژنیک کم کربوهیدرات، فراوانی تشنج‌ها را در کودکان مبتلا به صرع مقاوم به دارو کاهش می‌دهد. رژیم غذایی فوق می‌تواند در کوتاه مدت تا میان مدت به کنترل تشنج کمک کند و به نظر می‌رسد مزایای آن مشابه داروهای ضد صرع فعلی است. رژیم کتوژنیک همچنین ممکن است فراوانی تشنج‌ها را در بیماران بزرگسال مبتلا به صرع مقاوم به دارو کاهش دهد، اما شواهد هنوز قطعی نیست و برخی نتایج امیدوارکننده در بیماران بزرگسال مبتلا به صرع پایدار فوق مقاوم گزارش شده است. شایع‌ترین عوارض جانبی بالینی رژیم‌های کتوژنیک شامل علائم گوارشی (مانند یبوست) و چربی‌های خون غیرطبیعی است.

رژیم دشو

در اوایل دهه 1990، یک کارآزمایی بالینی تصادفی چند مرکزی (آزمایش DASH) برای ارزیابی تأثیر الگوهای غذایی بر کنترل فشار خون انجام شد. در مقایسه با شرکت‌کنندگانی که رژیم غذایی کنترل دریافت کردند، شرکت‌کنندگانی که یک رژیم غذایی آزمایشی 8 هفته‌ای دریافت کردند، کاهش بیشتری در فشار خون (کاهش متوسط ​​فشار خون سیستولیک 5.5 میلی‌متر جیوه و کاهش متوسط ​​فشار خون دیاستولیک 3.0 میلی‌متر جیوه) را تجربه کردند. بر اساس این شواهد، رژیم غذایی آزمایشی به نام رژیم غذایی دشو به عنوان یک استراتژی مؤثر برای پیشگیری و درمان فشار خون بالا شناخته شده است. این رژیم غذایی سرشار از میوه‌ها و سبزیجات (به ترتیب پنج و چهار وعده در روز) و همچنین لبنیات کم‌چرب (دو وعده در روز) با سطوح پایین‌تر چربی‌های اشباع و کلسترول و محتوای چربی کل نسبتاً پایین‌تر است. هنگام اتخاذ این رژیم غذایی، محتوای پتاسیم، منیزیم و کلسیم نزدیک به صدک 75 مصرف جمعیت آمریکا است و این رژیم غذایی حاوی مقدار زیادی فیبر و پروتئین است.
از زمان انتشار اولیه مقاله، علاوه بر فشار خون بالا، ما رابطه بین رژیم غذایی دِ شو و بیماری‌های مختلف دیگر را نیز بررسی کرده‌ایم. پایبندی بهتر به این رژیم غذایی به طور قابل توجهی با کاهش مرگ و میر به هر دلیلی مرتبط است. مطالعات مشاهده‌ای متعدد نشان می‌دهد که این رژیم غذایی با کاهش میزان بروز سرطان و مرگ و میر مرتبط با سرطان مرتبط است. یک بررسی جامع از متاآنالیز نشان داد که طبق داده‌های کوهورت آینده‌نگر حدود ۹۵۰۰ میلیون شرکت‌کننده، پایبندی بهتر به رژیم غذایی دِ شو با کاهش میزان بروز بیماری‌های متابولیک مانند بیماری‌های قلبی عروقی، بیماری عروق کرونر قلب، سکته مغزی و دیابت مرتبط است. یک کارآزمایی کنترل‌شده، کاهش فشار خون دیاستولیک و سیستولیک و همچنین کاهش چندین شاخص متابولیک مانند انسولین، سطح هموگلوبین گلیکوزیله، کلسترول تام و سطح کلسترول LDL و کاهش وزن را نشان داد.

رژیم غذایی مید

رژیم غذایی ماید (ترکیبی از رژیم‌های مدیترانه‌ای و دشو که با هدف به تأخیر انداختن دژنراسیون عصبی به عنوان یک مداخله انجام می‌شود) یک الگوی غذایی است که با هدف برآورده کردن نیازهای خاص سلامت (عملکرد شناختی) طراحی شده است. رژیم غذایی ماید بر اساس تحقیقات قبلی در مورد رابطه بین تغذیه و شناخت یا زوال عقل، همراه با ویژگی‌های رژیم غذایی مدیترانه‌ای و رژیم غذایی دشو، بنا شده است. این رژیم غذایی بر مصرف غذاهای گیاهی (غلات کامل، سبزیجات، لوبیا و آجیل)، به ویژه انواع توت‌ها و سبزیجات برگ سبز تأکید دارد. این رژیم غذایی مصرف گوشت قرمز و همچنین غذاهایی با چربی کل و اشباع بالا (فست فود و غذاهای سرخ شده، پنیر، کره و مارگارین، و همچنین شیرینی‌ها و دسرها) را محدود می‌کند و از روغن زیتون به عنوان روغن خوراکی اصلی استفاده می‌کند. توصیه می‌شود حداقل یک بار در هفته ماهی و حداقل دو بار در هفته مرغ مصرف شود. رژیم غذایی ماید از نظر نتایج شناختی مزایای بالقوه‌ای را نشان داده است و در حال حاضر به طور فعال در کارآزمایی‌های بالینی تصادفی مورد مطالعه قرار می‌گیرد.

رژیم غذایی با مدت زمان محدود

روزه‌داری (یعنی عدم مصرف غذا یا نوشیدنی‌های حاوی کالری به مدت ۱۲ ساعت تا چند هفته) سابقه‌ای چند صد ساله دارد. تحقیقات بالینی عمدتاً بر اثرات بلندمدت روزه‌داری بر پیری، اختلالات متابولیک و تعادل انرژی تمرکز دارند. روزه‌داری با محدودیت کالری متفاوت است، که در آن میزان دریافت انرژی به نسبت معینی، معمولاً بین ۲۰ تا ۴۰ درصد، کاهش می‌یابد، اما تعداد وعده‌های غذایی بدون تغییر باقی می‌ماند.

روزه‌داری متناوب به جایگزینی کم‌دردسرتر برای روزه‌داری مداوم تبدیل شده است. این یک اصطلاح جمعی است که برنامه‌های مختلفی از جمله جایگزینی دوره روزه‌داری و دوره محدود غذا خوردن با دوره معمول غذا خوردن یا دوره آزاد غذا خوردن را شامل می‌شود. روش‌هایی که تاکنون استفاده شده‌اند را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد. دسته اول بر اساس هفته اندازه‌گیری می‌شوند. در روش روزه‌داری یک روز در میان، روزه‌داری یک روز در میان انجام می‌شود و پس از هر روز روزه‌داری، یک روز بدون محدودیت غذا خوردن وجود دارد. در روش روزه‌داری بهبود یافته یک روز در میان، رژیم‌های غذایی بسیار کم‌کالری با خوردن آزادانه جایگزین می‌شوند. می‌توانید به مدت ۲ روز در هفته به طور مداوم یا ناپیوسته غذا بخورید و ۵ روز باقی‌مانده را به طور معمول غذا بخورید (روش غذایی ۵+۲). دومین نوع اصلی روزه‌داری متناوب، خوردن با زمان محدود است که به صورت روزانه اندازه‌گیری می‌شود و فقط در دوره‌های زمانی خاصی از روز (معمولاً ۸ یا ۱۰ ساعت) اتفاق می‌افتد.